Burnout is een algemeen bekend fenomeen; bijna iedereen kent wel iemand die een burnout heeft, of heeft gehad. Het is ook een vrij algemeen bekende gedachte dat je met een burnout naar de huisarts kan gaan en dat er dan verschillende mogelijkheden zijn om behandeld te worden. Dit is echter niet het geval; in de medische wetenschap is geen consensus over wat een burnout is en er bestaan ook geen klinisch gevalideerde behandelingen voor.
Hierdoor is een wildgroei ontstaan aan therapieën, coachingtrajecten, cursussen en andere zaken waarbij iedereen iets anders doet. In het boek “In de ban van burnout” doet Christiaan Vinkers, hoogleraar Stress en Veerkracht aan het Amsterdam UMC, een onderzoekje waarbij hij zich voordoet als burnoutpatiënt en contact opneemt met diverse behandelaars en coaches en vraagt wat hun aanpak zal zijn. Er komen wel vijfentwintig verschillende antwoorden uit en geen van de behandelingen is bewezen effectief.
Behandelingen
Opvallend genoeg is er geen enkele behandeling te vinden waarbinnen het wegnemen van stressfactoren uit het leven van de patiënt als structureel onderdeel aanwezig is. Het lijkt contraproductief om behandelingen voor stressgerelateerde problemen uit te voeren en daarbij de oorzaken gewoon te laten bestaan, maar vrijwel het gehele aanbod is uitsluitend gericht op de persoon en niet op externe factoren.
Wat ook opvalt is dat er doorgaans slechts één invalshoek wordt gekozen om de burnout aan te pakken. De één richt zich volledig op het zenuwstelsel, de ander op trauma en de volgende doet aan “lichaamswerk”. Weer een ander focust alleen maar op voeding en supplementen of praat juist uitsluitend over yoga en meditatie. Het lijkt erop dat iedereen slechts één specialisatie kiest en niemand een multidisciplinaire aanpak nastreeft. Sterker nog, vaak verdedigt men de eigen aanpak en wijst men andere invalshoeken af. Hetzelfde gebeurt in boeken, op websites en bij influencers. Deze hyperfocus op slechts één van de vele aspecten zou kunnen worden vergeleken met het dragen van oogkleppen.
Multidisciplinair
Een aanpak waarbij niet naar slechts één of enkele aspecten van de burnout wordt geleken, maar naar álles, wordt nergens gehanteerd. Dit is vreemd want burnout is doorgaans een complex probleem waarbij niet alleen sprake is van ontregelingen in lichaam en geest, maar ook van zowel interne als externe omstandigheden die de burnout hebben veroorzaakt of in stand houden. Waarom kijkt niemand naar de allesomvattende situatie waarin de patiënt zich bevindt?
Er is een multidisciplinaire aanpak noodzakelijk om burnout goed te kunnen genezen, zeker bij ernstiger gevallen die na een maand of drie nog steeds geen verbeteringen bemerken (of als het zelfs slechter gaat). Daarvoor is na acht jaar ervaring, gesprekken met talloze professionals en behandelaars, onderzoek in de literatuur én honderden reacties van patiënten, het “driepijlermodel” voor herstel van burnout ontwikkeld. Dit bestaat uit de volgende onderdelen:
- Het wegnemen van zowel interne als externe stressfactoren
- Het herstellen van de lichamelijke overbelasting
- Het behandelen van trauma en aanverwante persoonlijkheidsproblemen
Deze drie pijlers hebben invloed op elkaar en vormen tezamen de hoofdonderdelen waaruit een burnout bestaat. Geen van deze drie kan worden overgeslagen of op een halfslachtige manier worden gedaan; er is aandacht en vaak zelfs begeleiding nodig om ze uit te voeren.
Het model is geschikt voor iedereen die overspannen is, overbelast is, of een burnout heeft, maar ook voor diegenen die onrustig of vermoeid zijn en een burnout willen voorkómen. Het kan door de patiënt zelf worden geïmplementeerd of met behulp van een coach. Praktische tips voor de uitvoering worden op deze website geboden.
Het 3P-model is uniek vanwege de multidisciplinaire invalshoek of brede kijk op het probleem. Het overstijgt symptoombestrijding en gaat verder dan alleen de persoon zelf. Het model pakt niet alleen de directe oorzaken aan maar ook dieperliggende, en voorziet bovendien in terugvalpreventie.
Lees verder: de eerste pijler.